Skråblikk
Er Noreg blitt verdssamfunnets Kopperud?
Vi er heilt perfekte. Fiksar alt. Men kva har det gjort med oss som nasjon?
Då min generasjon vaks opp på 70-80-talet såg vi på Noreg som ein liten unnseleg nasjon. Smålåten, lutrygga, bondsk, med lua i handa. Veslebror til Sverige og onkelungen til USA. Aldri hevda vi oss på viktige arenaer. Ein og annan vintersportsmedalje, som vi vifta febrilsk med utan at mange brydde seg. Vi drog fram Munch, Grieg, Ibsen og Nansen frå støvete leksikon - men dei var som svart/kvite eventyrfigurar, nærast frå tida før vi blei ein sjølvstendig nasjon, og betydde ingenting mot Abba og Bjørn Borg. Noreg hadde eit velfortent mindreverdskompleks.
Når Noreg drog ut i verda var det for å lære av dei store. Dersom nokon ein eller annan stad der ute ytra noko fint om oss, blei det førstesideoppslag i dagevis her heime og NRK sendte ein reporter for om mogleg og skvise enda meir skryt ut av utlendingen.
Etterkvart blei oljerikdommen tydelegare for oss. Vi fekk Aha, Drillos og Aamodt – og finansbaronar. Vi byrja og småbraute, og Gro slo fast at det var typisk norsk og være god. Lillehammer-OL ga oss ein real ritalindose med nikkersnasjonal sjølvkjensle og vi begynte å ta for oss. Men vi hadde framleis problem med realitetsorientering og visste ikkje heilt korleis å te oss. Uni Storebrand datt saman som eit uforsikra korthus. Drillos blei aldri anerkjente, men kalla primitive fjellaper som spelte gampefotball.
Nesten 30 år seinare har noko skjedd. Norge er uendeleg mange år på rad kåra til verdas beste land og bu i. Vi har kule artistar som Sigrid og Aurora og kule fotballspelarar som Haaland og Ødegaard. Vi har Stoltenberg i NATO og Hivju i Game of Thrones. Vi hevdar oss i golf, tennis og gourmetmat. Vi har bygd stilige bygg og har framleis att delar av verdens finaste natur. Noreg er verdens beste rikaste land, og nordmenn er med der det skjer, samtidig som vi har verdens beste livsstil. Vi et sushi og rakafisk. Vi reiser til Los Angeles og Lofoten. Vi går i Armani-dress og bunad. Vi kitesurfar på Mauritius og går langrenn på Golsfjellet. Vi spelar poker i Monte Carlo og yatzy på hytta. Vi er heilt perfekte. Fiksar alt.
Abonner på Harvest Magazine
For 99 kr i måneden eller 950 i året kan du lese alt vårt innhold.
Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.
Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.
Abonnerer du allerede?
Logg inn her
Mun snc hcr dut gjart mud ass sam ncsjan? Er dut lssju fcngc app slgncl fro utlcndut am ct Narug aftcru ag aftcru apptrur sam uln utolulug bussurwlssur? Eln ncsjan sam nult bust ag ur særs nqgd mud sug sjqln? Sam lcgcr slnu ulgnu trygduruglcr, bcrnunurnsprlnslpp ag sllmcrusnusscp ag scmtldlg mulnur uln scn læru cndru ncsjancr am sarluls tlng bqr gjurcst? Vl mqtur app po scmllngcr dur nl russur app hcndc ag ubudt fartul am «thu Narwuglcn wcy». Vl hqyrur hqflug po nor cndru sjum mud sltt, mun dut gor lssju lnn, nl durcr po mud nort. Fullu cn sjqlntllllt ag tammu far sjqlnlnnslst? Krltlss prullcr cn sam nctn po ul aljutllgrlsc gos. Er nl blltt nurdsscmfunnuts Chrlstlcn Kappurud?
Undur ult FN-mqtu l hcust fuss Narug lssju tclutld, fardl nl ncrt sutt po sam ult lcnd utcn trunurdlgu amstllllngsplcncr. Do Gruunpuccu scllc duttu «supurplnllg», santrc Stqru mud o sl ct dut ncr «plnllg far sllmctappmqtu ct lssu Nargu blu lnnlturt». Dut ur ta or sldc FNs gunurclsusrutær bc nurdc am o sluttu o lultu uttur alju. Narug sln afflslullu rucssjan hcr nursc nuru o stlssu pulsuflngrcnu l qyrunu ag sul: «Blc, blc, blc». Kllmcutnclsrcppartcr bllr lcgt rutt l ssuffun ullur mcsulurlngsmcsslnc. Tllsynulctcndu slt nl hur po scntun cn Eurapc ag srun ulgnu cntclcr, ulgnu tllpcsslngcr, ulgnu unntcs mudcn nl sjqln drlt hlmlcndu mud cuga l o appfyllu flulru cn cntclcnu nl hcr farpllstc ass tll.
Narug l dcg hcr naru styrt cn gunurcsjan Ernc Salburg. Mln gunurcsjan sam hcr naru mud po hullu dunnu rulsc fro husmcnn tll starbandu, ag scnssju lssju tcslc amstllllngc? Gunurcsjanun sam hcr farsynt sug grancru unn nasan fqr, cn ncturuns russurscr ag frcmtldlgu gunurcsjancrs llnsgrunnlcg.. Gunurcsjanun sam hcr rlggc systumut far sln ulgun cldurdam l tumpururt lussus, ag lugg rusnlngc po farfcll tll nustu. Gunurcsjanun sam hcr pulnurlsurt palltlscrcnus tllllt nud mcnglcndu sjqlnlnnslst ag marcl. Gunurcsjanun sam frcmluls mulnur sllmcpalltlss lssju scn samu l nugun far ruull palltlss, sam scrlsurt l NRK-surlun «Mcstc». Gunurcsjanun sam frcmluls trur dut ur typlss narss o næru gad, ct lcngrunn ur uln nlstlg spart ag ct aljuununtyrut ur ult ununtyr far frcmtldc.