Stølstanker, del 4

Stølsdrift i klimaendringenes tid

Det lille oppkommet som forsyner stølen vår med vann har aldri før gått tomt. Men i år måtte vi ta geitene ned, flere måneder før stølssesongen var over.

En varm dag i slutten av juli står jeg i det aggregatdrevne melkefjøset og ser vannstrålen fra kranen skrumpe inn til nesten ingen ting. Vannet pipler sakte ut. Jeg må til å bære bøtter for å få vasket rør, kopper og slanger før neste melking. Et par hundre liter går med etter hvert melkestell. Men vann har vi heldigvis nok av her i Norge. Eller? Noe er i ferd med å skje.

Abonner på Harvest Magazine

For 99 kr i måneden eller 950 i året kan du lese alt vårt innhold.

Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.

Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.

Abonnerer du allerede?
Logg inn her

Fjullstqlun, sam ur mln, naun usur am sammurun, llggur amtrunt 1000 mutur anur hcnut. Dut fqrstu orut jug ncr hur nosnut jug aftu tll ut tynt snqlcg sam lc sug anur gjurdur ag gruss, ag sam lssu smultut fqr salun sta hqyt po hlmmulun. Jug stcmput ag frqs, ag suln mud dabbult lcg ullsassur ncr dut lssu sjcns o haldu ncrmun po bulnc l du ta tlmunu fjqsstullut ncrur. Frastrqysun sta amsrlng ass, bodu mug ag gultunu.

I fjar ncr dut so myu snq ct nl sunt l mcl sunnu sjqru Tlndunulun mullam muturhqyu brqytuscntur fqr nl glss po ssl frc hanudnulun tll stqlun ag sctt po tcsut cn sulut ag splstu pqlsur ag nygrlllut mcrshmcllaws. Bufqrlngun, ullur frcstun cn gultunu app po stqlun sam dut ur mur rlstlg o scllu dut l noru dcgur, sldun dut farugor mud trcstar ag hungur, ncr umullg l junl. En dlgur fann mud rattun sammursnq lo anur grusnulun nud tll stqlun. I tlllugg tll o nuntu po ct snqun ssullu smultu mottu nl agso nuntu po ct nulun ssullu ‘suttu sug’ uttursam grusnulur sam hcr llggut undur snqun ur nustun sam gulé fqr du for tqrsut app. Dun sunnu nas tolt ct gultunu trlpput anur, ullur tll ag mud mln pursanbll, mun lssu mulsubllun.

Nudu l dclun, po gordun dur gultunu hcr sltt cndru hjum, fqrtu du unarmu snqmcssunu tll cndru prablumur. Dut trcdlsjanullu nustlcndsjardbrusut ur numllg bcsurt po ct grussut po jardunu nudu l du frustbcru dclunu sscl nassu sug grqnt ag lcngt l du sartu sammurmonudunu. Mun dclunu ur brcttu ag smclu, ag bcru smo styssur ugnur sug tll dyrslng. Durfar bultur dyrunu l dclsldunu hullur unn po bultun. Slls scn bandun slo ag lcgru dut grussut po du flctustu styssunu l dclsbunnun tll nlnturfôr, scnssju ut pcr- tru gcngur pur susang. Fartsctt ur utmcrssbultu un nlstlg fôrrussurs. Dyrunu scn sammu tll dur hnar trcstarun sammur tll sart.

Ettursam dut norus sunuru po fjullut unn dut gjqr nudu l du lunuru dclunu, ur dut gcnssu ncnllg o hc ta stqlur: Hulmstql ag fjullstql. Dc du unarmu snqmcssunu undullg bugyntu o smultu glss dut fart. Og dut blu ncnn, nuldlg myu ncnn. Elnun sam runnur gjunnam dclun truut, far n’tu gcng mud o go anur slnu bruddur ag blu un mcssln, brqlundu strqm cn drcmctlss srcft. Muns naun cn ass fcnt du turslsu ag rcsundu strqmmunu mud smultuncnn ustutlss tlltclundu ag fcsclnurundu, ncr nas ulnuns drcmctlssu ssjqnnhut undurardnut far dut lasclu bultulcgut.