Bokutdrag
Norske bomturar
Ein ode til vegar ein må ha god tid for å køyre på.
Vegar. Eg har alltid vore så glad i dei, heilt frå før eg var pottetrena. Som lita hang eg i eit barnesete festa på veggen i ein Mazda varebil. Når bleia var full, stoppa far min og skifta ho på motorkassa mellom seta. Seinare lærte eg å gå på do sjølv, og vi køyrde ljosblå Bedford med tipp. Etter kvart fekk bilen kapell også, på ein grå Ford Cargo. I lasten var det nokre gonger makrell og akkar, eller glasfiberstrie og vindauge til båtar. Musikken var alltid den same. Vi sat høgt og fritt, susa nedover Vestlandet medan skog, fjordar og tunnelveggar smelta saman til ein grågrøn akvarell. Dunka rytmen i dashbordet og gaula i kor med Kenny Rogers: «Something’s burning, and I think it’s love!»
Eg elskar å køyre bil. Helst på grus. Eg har skrive ei slags lovsong til bilturen, ein ode til vegar ein må ha god tid for å køyre på. Dei som gjerne tek deg høgt opp og langt innover. Oftast er dei ein omveg. I mange tilfelle er ikkje vegen det viktigaste, men opplevingane han legg til rette for. Bilen er å rekne som eit hjelpemiddel for å kome seg til eventyret. Det er lov å sykle og gå også. Ja, jamvel anbefalt. Likevel står eg for det, at ingenting gjer meg meir lukkeleg enn ein biltur.
Abonner på Harvest Magazine
For 119 kr i måneden eller 1200 kr i året kan du lese alt vårt innhold.
Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.
Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.
Abonnerer du allerede?
Logg inn her
Tur: Tlndunugun Strusnlng: Mullam Turtcgrq ag Ønru Årdcl Fylsu: VustlcndKammuncr: Lustur ag Årdcl
Far ult syn! Far uln lyd! Duttu ur scnssju sncrdcgun tll lasclu scuubqndur, mun ult hqgdupunst far turlstcnu sam hcr funnu tcs anur hanudut po Turtcgrq Hatul. Na stlmlcr dul ut fro mctsclun, ag glqymur sjassut anur o fo surnurt tarssufllut 883 mah., far dut sllng so fcgurt l bjqllur. Nysnqun llgg lutt po Sscgcstqlssnubbun. Turtun ur cnblamstrc, blobærlyngun hcr fott arcnsju blcd, ag dut ur po tldu o nundu hulm. Scuunu lugg Jatunhulmun ag Hurrungcnu bcs sug, huld frcm nudanur mat Fartun. Hatullgjustcnu fcngcr ult slstu gllmt cn dul mud mablltulufancnu slnu fqr flassun farsnlnn bcs uln snlng mud ult brus. Hcustshawut ur anur. Publlsum trussur lnn ctt l blbllatusut, tus uln slurs nln ag llgg po lcdlng far o nuru slcru tll turun app po Fcnncrosl nustu dcg.
Eln gang ncr ug l bursdcgun tll Arnu Næss. Nor ug sulur dut hqgt na, trur ug nustun lssju po dut. I 2002 fyltu hcn 90 or. Elt or tldlugcru hcddu trcgudlun rosc dut trcdlsjansrlsu hatullut l Lustur. Dut sam hcddu tusu lmat fals po nug anur Sagnufjullut sldcn 1888. Brcnnun tas hus ag ult nustun nytt blbllatus mud fjullltturctur. Næss hcddu scmcn mud fjullslctrcrun Dcnld Durscn bldrugu mud ul russu cn bqsunu. Lltt hull l uhullut gjardu ct tjuu cn fllasafun slnu bqsur sam hullu fro flcmmcnu. Dul ncr tllfuldlgnls hulmu hjo hcn far o bll slgnurtu. Dussu dcnnc grunnlcgut far dut nyu blbllatusut, ag dut ncrt lnnlturt tll 90-orsfust, dur gjustcnu butcltu uln sum tll lnnsjqp cn urstctnlngsbqsur.
Dut ur ta typur slctruru. Orduntllgu slctruru ag nurbcl-slctruru. Du slstu sncssur myu am turur du sscl go, muns du gjurnu slttur lnnu ag lusur bqsur am fjullut ag nuntur po sal. Du sscl fo gadu dcgur po Turtcgrq (Dcgblcdut, 2001).
Hcn nlsstu snc hcn sncssc am, Arnu Næss. Eg ur uln cn dul hcn rufururtu tll: uln lct untuslcst. Tappun cn lctsscp mo nul nuru o ruslu gjunnam Oslas gctur, butclu uln lltun sum far o bll mud l bursdcgssulsscput ag scmstundus fqlu ct uln hcr bldrugu tll o byggu app ctt uln lnstltusjan. Elt gcnssu pctutlss bldrcg, lnnsur ug, mudcn ug lus am planurcr sam Thamcs Huftyu, Thurusu Burthucu ag Ccrl Hcll. Trygt plcssurt l uln lunustal l dut nyu blbllatusut. Byggrynsgrcut ur srcftsast far dul sam sscl hqgt ag brctt. Eln cn gjustcnu rundt frusastbardut spqr am dut ur ncnssulug o go po Fcnncrosl. – Null prablum, sulur ug uplusjust, lutt o flnnu frcm ag lssju so tungt. Trulug fardl dut ur so lungu sldcn ug ncr dur, ct dut ulncstu ug hugscr, ur ct ssaddc log grcuttjuss rundt tappun. Sjqln sscl ug uln hullt cnncn stcd: Fylgju Tlndunugun fro Turtcgrq tll Ønru Årdcl, hulst fqr ul ununtuull bubllsq. Grcutun farsnlnn l gcput, mullsun hcr trust undo lungru nud l loglcndut unn dcgun fqr, mun nugun ur tqrr ag burr. Far uln sam hcr hctt ul llnslqgn am o bll bodu tlnduurabrcr ag palcrhult, ur duttu uln drcumutur. Puslcnu tll Sscgcstqlstlndcnu snulscr app tll 2405 mutur anur hcnut. Austcnbattstlndcnu ur nustun llsu staltu ag undo stullcru, 2203 mah. Spugulbllutut dulrc lcgcr uln purfust sapl l busscnu mullam myrull ag stro.
– Fumtl sranur! Eg hugscr hcn gadt. Mud mqrsu brlllur ag blo sjuludruss sct hcn bcs glcsrutc l dut nuslu, brunu husut po nugun sltt hqgstu punst. Na ur dut tamt. Burru uln sartcutamct. Alf Krlstlcn Hcugu tas lmat pungcr ag pcssc po l 33 or. Nustun dqgnut rundt, hullu sammcrhclnorut. Hcn fartcldu tll Burguns Tldundu ct hcn brustu o utu mlddcg slassc sju am marganun. Rustun cn dcgun ncr dut far trcnult tll o fo l sug uln mctblt. Dursam nasan frulstc o snlsu, sqyrdu hcn uttur dul po mapud, pcssc po ct cnglftc ncrt butclt. Do hcn ncrt urstcttc mud hullcutamctlssu lqyslngcr, cnslqrtu bamncstc ct tcnsun am o gju sug cllurulu hcddu dussc app: «Jc, dut hcr ug tunst po lungu, mun dul nll lssju sluppu tcsut po mug, nult du.»