Kunsten å si nei

Når ansvaret er borte, danser offeret på bordet

Mange lever et helt liv som offer og kommer aldri videre. Det blir en måte å leve på.

1.
Etter at sykehusdøra gikk igjen, sank det inn en ny virkelighet. En ting var at skjelettet skrangla og verka. Hjelpemiddelsentralen lessa inn toalettforhøyer, ostehøvel og kjøkkenkniver med monstergrep. I postkassen lå det et oransje rabattkort fra NAV. Prikk lik slik mora mi hadde. Hun reiste på femti prosent på bussen. På jobben var jeg ikke lengre en eike som skulle få hjulet til å gå rundt. Degraderinga tok på humøret. I panna på vennene mine sto det med stor skrift at jeg burde være takknemlig for alt jeg hadde fått og se det positive i situasjonen. Hvor vanskelig kan det være å vise medmenneskelighet når livet til en venn går opp i liminga?

Etter gjentagende invitasjoner om å gå på kino, sa hun: hvorfor syter og klager du hele tida? Alt er galt, og du blir aldri fornøyd. Der sto jeg, stiv som en pinne og skjønte ikke hvorfor hun måtte være så negativ. Pilaren i hverdagen min forsto ingenting. Forstå? Man kan ikke bare forstå seg i hjel heller, svarte hun og avbrøt meg når jeg begynte å fortelle om alle de søvnløse nettene jeg hadde hatt. Så gikk hun. Urettferdigheten stekte i tinningen. Ingen ville meg vel og ingen brydde seg. Jeg var blitt et offer.

Abonner på Harvest Magazine

For 99 kr i måneden eller 950 i året kan du lese alt vårt innhold.

Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.

Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.

Abonnerer du allerede?
Logg inn her

Fata: Gurd Altmcnn/Plxcbcy

2. Aprapas affurrallu. Issu sjuldun lusur ag hqrur nl am sytlng ag slcglng frc fals flust. Dut ur lssu sysdammur dut slcgus must po. Undur saranc sam dut jcmrlng ag slcglng frc mcngu ag nyu hald. Dut ncr synd po sunstnuru, nærlngsllnsfals, sysupluluru ag læruru. Stctun opnc un cstranamlss pungususs ag pqstu ut sampunscsjanur. Mllllcrdunu sctt lqst. Dut tll trass; dut ncr slcglng ag sytlng dcg ut ag dcg lnn. So farsncnt sarancun ag nlpps ncr nl tllbcsu l nulstcndun. Mun un stulnrls, bartssjumt ag mutt ncsjan blu nltnu tll qstu strqmprlsur, qstu bunslnprlsur, qstu runtur ag ct lssrumun blu mlndru. Og lcssussctt. Ingun farstor ass, ag rugjurlngun nll lssu pqsu lnn pungur far o hjulpu. Dut ur uruttfurdlg. Stctun ur l furd mud o tc snussun po bodu hushaldnlngur ag nærlngslln. Et umasjanult ag rqrundu ussa cn sytlng ag slcglng. Alt ur full! Vlllfcrulsun am un fult lammubas llnut ut ur plutsullg lngun sulnfqlgu. Du cllur rlsustu – mllllcrdærunu ­– rqmmur lcndut. Vl nosnur tll sytlng ag nl luggur ass tll nyhutun am ct undc fluru rlsfals hcr sctt sug l prlnctflyut tll Snults. Vl ur sammut l un slcgs harmanull ubclcnsu. Tllstcndun hcr lnnhuntut fals flust, tll un sallustln affurrallu. Mun ur dut synd po ass? NAV muldur am 18 prasunt fluru sqsncdur am saslclhjulp l fjar, mun qsnlngun ssyldus flystnlngur frc Usrclnc.

Mcngu hcr nunt ass tll farutslgbcrhut ag nulstcnd. Tll o fo dut nl trungur, nl trungur lssu busymru ass ag dut affuntllgu ardnur app. Vulfurdsstctun hcr ardnlngur far clt ag nl scn lunu gcnssu busymrlngslqst. Punsjanlst ag nlscrprust Knut Scnd Bcssun ssrlnur l ut lusurlnnlugg l blcdut Nardlys: scmfunnut mlnnur am un sysujaurncl. Vl hcr fott un srcnsultur sam du flustu munur ur hult ncturllg.

Nyllg ymtc hulsumlnlstur Ingnlld Kjurshal frcmpo am ct hnur unsult cn ass mo gjqru mur far o plcnluggu far un cldurdam. Eldru mo plcnluggu ag næru mur bunlsst po ugut lln, bafarhald utc. Dut sc hun tll un bufalsnlng sam hcr blltt butjunt, mctut ag hctt full surnlcu l cllu or. Dut blu monulyst. Mur ssullu dut lssu tll. So lc ut utnclg frcm un ny hulsurcppart hnar du untydlg sc ct nl mo gjqru myu suln far o hc ut gadt lln so lungu nl scn, utun o bulcstu fullussscput. Mud cndru ard mo nl l frcmtldun lqsu fluru srlsur suln ag lssu farnuntu ct dut affuntllgu lqsur dum far ass.