Holet i fjellet

Kniven ligg og dreg seg i kveldssol, slik den alltid gjer på denne tida, når vérgudane har ein god dag. På vestsida stuper den bratt ned i fjorden, som om nokon har skåre den med kniv. Mest truleg er det eit ras som ein gong for tusen eller millionar av år sidan skapte fjellveggen slik, men Kniven ser altså ut som eit knivskjer. Derav namnet.
Rundt om ragar høge, sinte, svarte og taggete fjell. Eller stolte, vakre og majestetiske. Kniven ser ut som ei vorte i det mektige landskapet. Ei vorte som for tjue år sidan sto i vegen for vegen. Vegen som skulle gjere livet lettare for dei som klamrar seg til området og som meiner det ikkje går an bu andre stadar enn akkurat her, ved foten av fjella. Og for dei som er på gjennomreise.
Til og frå.
Gjennom.
Tenkte han, eller ho, ingeniøren.
Og slik blei det.
Sjølv om det låg ein veg mellom fjella frå før.
I dag ligg Kniven og badar i kveldssol, slik den alltid gjer på denne tida, når vérgudane har ein god dag. På vestsida, der fjellveggen stuper ned i fjorden, er det eit hol midt på. Eit svart og stort og gapande halvrundt hol som ender i ei bru som ender under eit av dei majestetiske, eller svarte, der det ligg tre hus og ei hytte.

Vegen gjennom har to filer. Ei til og ei frå. Langs fråfila, eller til, om ein vil, ligg ein smal tarm. Denne er for dei som ynskjer å gå gjennom. Til eller frå.
Det er ikkje så mange som ynskjer det. Men som likevel må. Så her går vi. Til. Og frå.
– Eg likar ikkje å gå tunellen, seier han.
– Ikkje eg heller, svarar eg.

Så dundrar det i ein bil. Den kjem bakfrå og fyller tunellrommet. Det er uråd å føre ein samtale. Lyden er så høg når bilen passerer, at eg kjenner hjartet slå hardare i brystkassa sjølv om eg veit at bilen høgst truleg held seg i fila si. Men hjartet mitt kjenner det altså ikkje slik.
Vi held kjeft dei sekundane det tek for bilen å køyre gjennom holet.
– Er det på grunn av bråket du ikkje likar å gå gjennom?
Spør eg.
– Nei. Eller ja. Eller begge deler.
Eg stoppar opp og sparkar litt i det tjue år gamle finkorna støvet som har samla seg der fortau og fjellvegg møtes. Frå veggen pirkar eg laus ein stein. Det glitrar i den. Det kjem frå lyset i taket. Men det glitrar.
Vi ser taust på kvarandre og går vidare. Litt fortare no. Eg held steinen hardt i handa.
Eg ser på stega hans at han tenkjer på noko han har tenkt å seie. Så stoppar han opp. Eg stoppar også. Vi sparkar begge i støvet. Eg ventar. Eg lurer på om eg skal rope høgt eit ord eller to, som eg veit fjellet vil svare på. Visste ingeniøren på førehand at holet hans, eller hennar, ville få slik fin klang?
– Hei, ropar eg, medan eg ventar.
– Hei, svarar fjellet.
– Hei, hei, hei, kviskrar det like etter, før orda forsvinn inn i steinen. Det siste er knapt mogleg å høyre.
– Eg må alltid rope når eg går gjennom her, seier eg til han som framleis tenkjer.
– Eg helsar liksom på fjellet, held eg fram.
– Men det er ikkje alltid eg seier «hei» til det. Nokre gonger bannar eg også. «Fan» kan eg rope. Eller «Tosk». Fjellet er alltid einig med meg. Det ropar fan, fan, fan tilbake. Eller tosk. Når eg ropar tosk, svarar det med færre ord. Eg trur ikkje fjellet likar slike korte fyndord.
Han står framleis og tenkjer. Han pirkar med neglene i veggen før han ser opp på meg.
– Eg trur vi skal gå litt raskare ut av tunellen. Eg trur ikkje det er så lurt at vi står her lengre. Seier han, og står med ein stein i handa, han også.
Eg ser på min før eg kastar den frå meg. Den smell i veggen på motsett side av der vi går. Fjellet svarar med eit skarpt drønn. Framføre oss.
Steinblokka kan vere 500 kilo. Eller 1000. Det er vanskeleg å seie, eg har aldri vegd ein så stor stein. Ikkje ein liten heller. Blokka som fjellet slepp frå seg er iallefall på størrelse med ein bil. Ein ganske liten bil. Men det er ei stor steinblokk. Og den gir frå seg meir lyd enn ein bil. Mykje meir lyd.

Det blinkar i det kalde lyset i taket. Så blir det mørkt. Og grått. Vi ser ikkje på kvarandre. Vi byrjar å springe på likt. Ut i vegbana. Som går både til og frå. Forbi den svarte steinblokka. Gjennom det forvirra støvet. Eg ser dagslyset som ei kvit halvkule framføre meg. Og bak meg bannar holet. Eg hostar medan eg spring. Men fjellet svarar ikkje meg.
Då vi ser blå himmel over oss, stoppar vi opp. Eg bøyer meg fram, kjenner blodsmak, men det er støvblanda spytt som kjem ut.
Han står stivt og stirrar inn i holet. Kremtar.
– Svarte fan. Eg likar ikkje tunellar.