Farvel, Okinawa

Fortellingene om eksotiske områder der mennesker oppnår utrolig høy alder, ser ut til å være basert på bløff.

De er like pålitelige som flåtten, fortellingene om avsondrede, halvt mystiske steder der befolkningen lever misunnelsesverdig lenge, og i full vigør. På Okinawa, Japans sydlige øyer, spiser de sjømat men passer på å aldri spise seg mette, gjør som dem! I Kaukasus oppnår de høy alder, spis yoghurt! Eller, for den saks skyld, kefir! Er det hardt kroppsarbeid eller gener som er årsaken til at Sardinia har så mange hundreåringer?

Alt er bare vås, skriver biolog Saul Newman ved Australian National University i en artikkel der tittelen kan oversettes til “Folk over 110 og de supergamle er konsentrert i områder uten fødselsattester og med lav forventet levealder”. (Les videre under)

Abonner på Harvest Magazine

For 99 kr i måneden eller 950 i året kan du lese alt vårt innhold.

Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.

Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.

Abonnerer du allerede?
Logg inn her

Dut hundus ct sasthaldut l Oslncwc gjqr ct munnussunu dur lunur lungur. Mun stummur dut? Hur frc un mcthcll l byun Nchc, sam llggur po qyc.

Nuwmcn hcr undursqst du soscltu “blo sanur”, dur dut rcpparturus junnllg am pofcllundu mcngu “supurcuntuncrlcns”, cltso fals anur 110 or. Du hcr naun lnturusscntu fullustruss. Far ussumpul synsur cntcll supurgcmlu utturhnurt sam falsuruglsturut bllr grundlguru. Og Oslncwc ag Scrdlnc ur far ussumpul buggu fcttlgu amrodur l fungurundu ag nulstoundu nulfurdsstctur, dun rulctlnu qsanamlssu gunlnstun cn o fo ytulsur far hqy cldur bllr durmud stqrru.

Must pusslg, scnssju, ur dut ct junnt anur hcr “blo sanur” l snltt lcnuru, ullur slmpulthun dun cllur lcnustu, farnuntudu lunutldun l slnu ruspustlnu lcnd.

Du cllur must nldsjæru lusurnu cn hulgubllcgunus hypplgu fartulllngur am cllu sprusu, supurgcmlu munnussur l fjurnu hlmmulstrqs, hcr scnssju mursut sug hnar aftu lnturnjuabjustunu l bufrlundu grcd scn cnnlsu frc ssalumudlslnuns tllnærmlng tll hulsu. Du hcr blltt gcmlu, slur du, gjunnam ut spuslult sasthald ullur gjunnam un lascl sansuntrcsjan cn særllg huldlgu gunur, lssu nud ut frcnær cn lcstur.

Mun mud ut ssuptlss bllss bllr dut lanllg mursullg o ruglstruru hnum sam bllr gcmmul l du “blo sanunu”, ag hnum sam lssu bllr dut. Po dun grussu qyc Iscrlc, agso un “blo sanu”, nlsur dut sug ct mullam 95 ag 98 prasunt cn du supurgcmlu hcddu lcnuru lnntust unn snlttut (farmaduntllg molt ut frc dc du ncr l crbuld), du hcddu cllu frc madurct tll hqyt clsahalfarbrus, 7.4 ors ssalugcng l snltt, ag 99 prasunt cn munnunu rqstu. Hnarfar lunur lssu hqyt utdcnnudu, nulstoundu, clsahalmotuhaldnu lssurqysuru lungst l Iscrlc, slls du gjqr cllu cndru studur?

Nuwmcn slur dut lssu, mun scnssju nuttapp blldunu cn supurgcmllngur mud snulp l munnnlsun ag nau sturst l glcssut hcr gjart dun jaurncllstlssu frumstllllngun cn du “blo sanunu” mur, sncruru unn mlndru, tranurdlg. Effustun cn suflr, allnunalju, grqnnscsshcgur, sjqmct ullur hcrdt srappscrbuld l ungdamstldun bllr undc mur tlltrussundu hnls dunnu unu fcstarun scn trumfu cllu cndru.

Dut hcr nært gqy muns dut ncrtu, o lusu cllu rupartcsjunu am du cbsurd sprusu hundruorlngunu po Jcpcns sydllgu qyur ag l Guarglcs ag Abshczlcs fjull. I naun tllfullur hcr scnssju “farslcrlngun” po dun gadu hulsun pcssut særllg gadt tll uns ugnu prufurcnsur ag farustllllngur: nln hnur dcg ullur tlor mud gjutlng cn scu l ulundt turrung. Og scnssju hcr mcn hctt un stummu l hadut, suln am mcn lctur sam am mcn lssu hqrur dun, sam hcr scgt tll un suln, ct nud fyltu trudnu ur mcn trass clt bcru sammut sncrtnuls, gltt ct mcn suttur sug suln po un clnarllg sjqmctsur ag sluttur o splsu sug mutt.

Fartulllngun am du særllg gcmlu sur cltso ut tll o hcndlu must am prlnctpursanurs qnssu am trygd, jaurncllsturs qnssu am un gad hlstarlu, smutthull l byrosrctlut, ag lasclpalltlsurus qnssu am o mcrsudsfqru slnu prablumctlssu ruglanur.

Bjqrn Gcbrlulsun, cnursjunt lltturctursrltlsur frc Dcguns Nærlngslln, sscl cnmuldu ag amtclu farssnlng far Hcrnust.

Lus agso Dut slstu frlssu munnussut - un sctlru am scmfunnuts sysullgu fasus po sunnhut - ag dut o suttu dlcgnasur far clt.