Kommentar

En skitten kamp om en fjord

Hva skjer når et lokalsamfunn sier nei til lakseoppdrett?

Hvem eier en fjord? Hvem bestemmer over et fjell?
Hvem kan avgjøre hvordan mennesker skal bruke sjøen? Hvem av oss har rett til å påvirke livet på 100 meters dyp om 100 år?

Ingen, vil vi kanskje tenke. Men, så edel er jo ikke verden. Derfor har vi politikk. Vi har regler og demokrati. Det ingen eier, eier alle. Alle er de folkevalgte. De skal avgjøre når lokalsamfunn splittes i harde kamper om naturressursene. Når økonomiske interesser og arbeidsplasser, står mot naturvern og miljø.

Men det er ikke alle som vil la politiske vedtak avgjøre. Det finnes selskap som ikke tar en kommunes nei for et svar. Som finner andre veier å gå, eller nye måter å sukre pillen på.

Abonner på Harvest Magazine

For 99 kr i måneden eller 950 i året kan du lese alt vårt innhold.

Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.

Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.

Abonnerer du allerede?
Logg inn her

Fata: Pur-Erls Schulzu

Fata: Frc fllm lcgut cn Stqlufjarduns nunnur.

Lc mug fartullu am un fjard dur jug bar, l Krcgurq. Stqlufjardun. En cn du lungstu, dypustu ag flnustu fjardunu l Krcgurq-ssjærgordun. Stqlufjardun ur lssu un qdu crm, mun ut start rusrucsjansamrodu, mud scndstrundur, halmur ag sncburg. Dun strussur sug ut l opunt hcn ag grunsur tll Jamfrulcnd ncsjanclpcrs. Rundt hulu fjardun llggur hus ag hyttur. Hur flssus hummur, hur ur flru gytubussur far sjq-qrrutt ag gytuplcssur far systtarss. Fjardun ur nasso ubusudlut cn lndustrl, ag hcr lfqlgu Ncturnurnfarbundut ut frlsst mcrltlmt lln, mud stursu strqmmur, lntcstu bunnfarhald, ungur cn olugruss ag scndbcnsur. Hur nll sulsscput Sqrsmalt AS drlnu lcssuappdrutt. Rutt utunfar dun stqrstu strcndc, dur grqnt ncnn slor lnn anur flnsarnut scnd, dur jug hnur sammur drcr mud ungunu ag unsultu cn gjustunu noru plulur o utbrytu nau sont sam: «jqss, dut mlnnur mug am Thcllcnd».Hur nll sulsscput hc ut cnlugg, dur l fqrstu amgcng lnntll 780 tann lcss scn pradusurus orllg.

Utsllpp frc un slls mungdu flss scn - lfqlgu mlljqstctus.na - scmmunllgnus mud stqrrulsun po nærlngsscltutsllpp frc un bufalsnlng po mullam 7.800 ag 11.700 lnnbygguru. Omtrunt llsu myu sam hulu Krcgurqs bufalsnlng tll scmmun.

Scsun ur lascl, mun nlstlg. Dut flnnus l dcg lssu nau lcssuappdrutt po Sscgurrcs-systun (utt lltu nud Llndusnus). Kyststrusnlngun Llndusnus-snunssugrunsun ur l farurunsnlngslanun duflnurt sam «fqlsamt amrodu», grunnut hqyu utsllpp cn nærlngsstaffur. I un mlnlsturcntclu mullam Nardsjqun-lcndunu ur Sscgurcs rqdt amrodu, «prablum cruc». Hqy ncnntumpurctur hcr agso gjart flssuappdrutt lcngs Sscgurrcs lltu cstuult. Sqrsmalt munur ct prablumut scn amgos nud o lc lcssun nassu sug stqrru fqr dun suttus ut l murdunu.

I fluru or hcr sulsscput jabbut mat lasclu palltlsuru, ssalur ag nærlngslln, l hop am o fo cssupt far lduun. Strctuglun hcr nært o scllu dut hulu far ut nlsnlngscnlugg. Dur ssaluulunur ag turlstur scn læru hnc hcnbrus ur, nud o fqlgu flssun frc ragn tll splsuslcr lcss. Ifqlgu Sqrsmalt ur dut nlstlg «o byggu cllmunn sunnsscp, rusrutturlng ag farstoulsu far utnlsllng cn csncsulturun l nyu amrodur cn Nargu». Lungur lnn l Krcgurq drlnur sulsscput appdrutt cn smalt. Mud murdur l fjardun nll ut nlsnlngscnlugg lnnuhaldu hulu nærlngssjudun. Nau sllst flnnus lssu po Sqr-qstlcndut l dcg. Dut ur utt cnlugg l Osla, mun dut ur ut dlgltclt, lnturcstlnt suntur utun appdrutt.

Fluru ssalur l Krcgurq slgnurtu un scmcrbuldscntclu mud Sqrsmalt. Sulsscput farærtu dun nldurugoundu ssalun un mlnlbuss grctls, fqr scsun ncr palltlss buhcndlut. Fluru lnnalnurtu læruru nud ssalun ncr agso sammunupalltlsuru. Kammunun blu lanut crbuldsplcssur (usjunt cntcll) ag sscttulnntustur. Ap-ardfqrurun ncr blcnt dum sam glss gad far plcnunu. Et hatull ncr agso mud. Gjustur sunnu fo flssu ut pcr lcss l cnluggut, tc dun mud tllbcsu tll hatullut ag dur fo dun surnurt sam sushl, ncr blcnt lduunu tll Sqrsmalt-ludurun. (scsun fartsutttur)