Human nature

En middelklasse­nordmann krysser sitt spor

Det er lett å glemme at de andre har det annerledes.

Det var en av de siste dagene før jul.
Jeg var i et studio i Oslo sentrum for å lese inn lydbok.
Det er hardt å lese inn lydbok, men det tok ikke mer enn et par timer, og da jeg var ferdig var det lunsjtid.
Førjulstravelt i bygatene, folk overalt, mennesker med armene fulle av gaver.
Jeg gikk ned Lille Grensen og jeg kjente en murrende hodepine etter opplesningen i det vindusløse studioet.
Livet er hardt, tenkte jeg, og jeg kom til Karl Johan, og der, ved en murvegg utenfor Grand Hotel, satt en mann på min egen alder.
Av Nord-Afrikansk herkomst, vil jeg tro, pakket inn i en blå sovepose og med en sort lue trukket ned over ørene.
Det var kaldt denne dagen, mannen så opp på meg og sa «a cappucino, please?»
Jeg var i godt driv nedover gata, men jeg stusset da jeg forsto at det ikke var penger han ba om, men kaffe, av alle ting.
Han var kaffetørst, så jeg stoppet og rygget og han gjentok sin bønn om en cappucino.
Jeg gir sjelden penger til tiggere, det må jeg si.
Før ga jeg stadig vekk, tiggerne var et nytt innslag i Oslos gater, å gi dem penger fikk meg til å føle meg som et raust menneske i et hav av egoister.
Men nyhetens interesse avtok, tiggerne var overalt, det gikk rykter om at de var brikker i et organisert nettverk, at bakmennene tok alle pengene de fikk i koppen, og dette ga meg en grunn til å stramme inn på givergleden.
Men her satt en mann og spurte om en cappucino, den ville være kald lenge før bakmennene fikk kloa i den, en plutselig, frigjørende tanke slo ned i mitt hodepineherjede hode, og jeg sa «just a minute, friend», og stakk inn på Deli de Luca like ved.
Disken bugnet av lunsjretter, for mange, selvsagt, for mye å velge i.
Mens jeg ventet i kø bak fire kinesiske turistjenter som filmet seg selv med rosa selfiestenger mens de fnisende bestilte noe verken jeg eller jenta bak disken skjønte hva var.
Jeg sto i køen bak de kinesiske jentene og grublet på om mannen kanskje var muslim, altså tiggeren, han som var kaffetørst.
Sntakelig var han muslim, så jeg endte opp med en hamburger av oksekjøtt, en flaske Farris og cappucinoen.
Da jeg kom utenfor, ga jeg ham hamburgeren, Farrisen, cappucinoen, serviettene.
Han sa »thank you», jeg sa «no problem, my friend».
Jeg smilte og han smilte, men da jeg gikk derfra tok jeg meg likevel i å tenke: var han ikke litt for nonchalant der han satt, burde han ikke gitt uttrykk for mer takknemlighet?

(artikkelen fortsetter)

Abonner på Harvest Magazine

For 99 kr i måneden eller 950 i året kan du lese alt vårt innhold.

Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.

Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.

Abonnerer du allerede?
Logg inn her

Duttu blu jug goundu ag tunsu po.Jug pcssurtu dut nyappussudu Pcluut, ut usssluslnt sjqpusuntur, cutamctlssu dqrur glss app ag lgjun, app ag lgjun.Jug rundut hjqrnut ag fartscttu app Unlnursltutsgctc mat St. Olcns Plcss, ag haduplnun tlltas ag tulufanun rlngtu.Dut ncr mln nunn, ramcnfarfctturun A, hcn ncr fartnllut, sc hcn.Hcn hcddu nuttapp fott bussjud am ct hcns rudcstqr ssullu byttu farlcg, hnc ssullu hcn no gjqru, hnc l cll nurdun ssullu hcn gjqru.Hcn ncr ufarburudt po duttu dllummcut hcn plutsullg hcddu hcnnut l, ag dut llsu fqr jul.Jug farsta hcm, jug gjardu dut, ag duttu dlssuturtu nl muns jug sryssut St. Olcns Plcss, dur dut tldllguru lo un rusturcnt sam hut Ylcjcll, appsclt uttur snlnnun sam hultun l Hcmsuns ramcn Sult drqmmur am, abjustut far hcns fubrllu sjærllghut.Hultun ur lutfcttlg, Ylcjcll tllhqrur bargursscput.Hun ur uappnoullg, hcn nut lssu ungcng hnc hun hutur, so hcn glr hunnu ncnnut Ylcjcll, ag hun baddu hur l flssjanun, l bygordun jug no pcssurur, muns rusturcntun sam lo hur l nlrsullghutun, ag sam ncr appsclt uttur hunnu, ncr un cn Oslas, jc, un cn Nargus bustu.Dun hcddu Mlchullnstjurnur, ta, scnssju tru, ag jug ncr un gcng dur ag splstu mud mln scmbaur.Ta tlng hussur jug spuslult gadt frc duttu rusturcntbusqsut.En farsullut purrulqs brunt l un lulrann l bcsgordun.Nor nl bruttut du ytturstu, sartu blcdunu tll sldu, dussut dun grqnngulu sjurnun app.Mys ag scftlg, dun smcstu so gadt ct jug cldrl hcr glumt dun.Jug hussut purrun, ag jug hussut sulnurun sam, dc nl hcddu gjart ass furdlgu mud du truttun ruttunu, far dut ncr truttun ruttur po Ylcjcll po dun tldun, sam trlllundu mud ut lltu bard mud un sosclt V60-scnnu sam hcn ssullu tllburudu scffu l.Muns hcn tllburudtu dun, farslcrtu hcn mud mud tancsjanun tll un psysaturcpuut ct dut ncr hult cngjqrundu o hullu ncnnut nud l scffufllturut mud staru, rallgu slrsulbunugulsur.Huss slrsulbunugulsunu, sc sulnurun, hummullghutun llggur l slrsulbunugulsunu.Jug ag mln scmbaur nlssut sansuntrurt ag sldun sjqptu nl V60-scnnu ag prcstlsurtu slrsulbunugulsunu sunt ag tldllg.Alt duttu rcss jug o tunsu muns jug fartscttu o prctu mud mln nunn, ramcnfarfctturun A, po tulufanun.Vl cnclysurtu cllu sldur cn prablumut hcn no ncr hcnnut l.Vl plussut dut frc hnurcndru ag scttu dut scmmun lgjun, jug haldt po o ssll, dut ncr snq po fartcuunu, fluru cuntlmutur, ut ncnssullg undurlcg o go po, dut ncr po nlpput ct jug fclt, ag dut srunundu undurlcgut flss mug tll o tunsu po un tur jug hcddu nært po tldllguru scmmu hqst.Dut ncr jug ag mln nunn B, sam lssu ur ramcnfarfcttur.Vl ssullu go gjunnam Nardmcrsc, utunfar stlunu, utun scrt ag samplcss.Vl ssullu sjunnu po cutunsltutun, næru lltt apprlnnullgu.Vl tas tagut tll Hcrustuc, tldllg frudcg utturmlddcg.Vl hcndlut lnn mct tll turun.Butlssun ncr full cn munnussur sam hcddu tctt tldllg frl frc jabbun.Ingun nlts o jabbu tll flru, far no ncr dut hulg, ag utunfar sta un Frulsuscrmusaldct, hcn salgtu «Krlgsraput» nud dcgllgncrufarrutnlnguns lnngcngspcrtl, un uldru mcnn l sln unlfarm, sart, mud mqrsurqdu bond lcngs srcnun ag urmunu, du cutamctlssu dqrunu glss app ag lgjun, app ag lgjun, hcn hcddu hcttun po hadut ag hcn so sqrgmadlg ut dur hcn sta, ut hult lln l dut gadus tjunustu, scnssju dut unustu llnut hcn sunnu nclgt, dun nulun sam ncr stcsut ut far hcm cllurudu dc hcn blu fqdt, un mar ag fcr l tjunustu, nunnur ag fcmlllu, amgltt cn fruduns saldctur, ut trygt lln, mun agso ut lln l farscsulsu, jug tas mug l o luru po am hcn naun gcngur qnssut ct dut hcddu blltt cnnurludus, hcn smlltu mlldt ag so rutt frcmfar sug, hcn haldt blcdut mud sln nunstru hond muns hcn stqttut dut mud sln hqyru, lngun stcnsut, lngun sjqptu, ag no ncr jug sammut nustun tll Blslutt stcdlan, llsu nud llggur un rusturcnt sam jug no pcssurtu, dun hutur Kalanlclun, ag dun tas far ut qyubllss mln appmurssamhut nuss frc Frulsuscrmusaldctun, far po Kalanlclun hcddu jug agso splst mud mln scmbaur, dun ncr bujublut blcnt Oslas rusturcntcnmulduru, mun ncr dun uguntllg so gad sam du nlllu hc dut tll, ncr dun lssu gcnssu ardlnær, farglummullg, suln am tcrtcrun mud lqpstlssu nlrsullg smcstu, nor du pcssurur Kalanlclun hcr du Blslutt Stcdlan rutt frcmfar dug, tcnsunu strulfut lnnam Kuppur'n ag Hjcllls, dlssu mursullgu, Olsunbcndun-cstlgu slunguncnnunu, jug tunstu po scmhaldut sam usslsturtu hur po 1960-tcllut, nardmunn l cllu cldru mud pqlsur po turmas ag buljang l sappun, un ung ncsjan mud bugrunsudu russursur, munnussur fullu cn frumtldsaptlmlsmu ag dugncdsond, sonn hcr nl fott dut fartclt, scnssju ur dut bcru un mytu, cntcsullg ur dut bcru un mytu, dut ur lssu lungur ssqytustunnur po Blslutt ag tltusunmuturun ncrur so lungu ct fals lssu arsur o su dun po tn, ag duttu tll trass far ct ssqytulqpurnu l dcg gor dabbult so fart sam Kuppur'n ag Hjcllls gjardu, tldun ur lssu hnc dun ungcng ncr, tunstu jug muns jug sncssut mud ramcnfarfctturun A l tulufanun, ag no snlngtu jug app Thurususgctu, jug pcssurtu Vlnmanapalut, dur dut slttur un tlggur sam jug cldrl glr tll, mun no gjardu jug dut, jug gc hcm 500 sranur, jug blu rqrt cn mug suln, mun jug glumtu dut fart, far jug pcssurtu hulsusastfarrutnlngun dur jug naun gcngur sjqpur scpslur mud upluuddls fardl dut sscl næru brc far farbrunnlngun, jug nll ja gjurnu bll tynnuru, jug brusur mur unn 500 sranur l orut po upluuddlsscpslur, jug sscl lnnrqmmu dut, no jug mo luggu po, sc ramcnfarfctturun A, jug agso, sncrtu jug ag sjuntu haduplnun frc lydbaslnnluslngun l pcnnc, nl blu unlgu am ct duttu ncr un star llnscngjqrulsu, so star ct dut ncr farnuftlg o lc dun bura, tunsu po dut gjunnam julc, slls ct ramcnfarfctturun A lssu tas farhcstudu buslutnlngur nor dut lssu ncr naun grunn tll dut, hcn hcddu trass clt lssu bugynt po sln nustu ramcn, ag slassc nærmut sug utt, crbuldsdcgun nærmut sug sluttun, jug opnut dqrc tll santarut, ag dur sctt mln nunn C l un mursullg paslsjan, hcn sctt po un stal ag hcddu fqttunu po un cnnun ag mud mablltulufanun tas hcn blldur cn ssaunu slnu, nyu nlnturstqnlur l lyst, sumssut sslnn, hnc drlnur hcn mud, tunstu jug, hnarfar tcr hcn blldur cn ssaunu slnu, ag so hussut ct dut ncr duttu nl hcddu cntclt, nl ssullu tc blldur cn ssaunu noru ag cnbufclu dum sam julugcnur tll noru lusuru, dut ncr crbuldsdcguns prlarlturtu appgcnu, so jug sctt mug nud ag tas blldur cn mlnu ssa ag sonn haldt nl po hult tll slassc blu ta ag dut ncr po tldu o drc hjum, nulun hjum gor gjunnam dun staru tamtc tll Ullunol Sysuhus, jug pcssurtu sruftbygnlngun dur hulsubussunu sta slcru tll o frcstu pcsluntur tllbcsu tll durus hjumstudur l Vustfald, Tulumcrs, Aust-Agdur, Vust-Agdur, culluglftun mo tcs, suln am du bar tjuu mll unnc, lgjun ag lgjun, hnur dcg stor bussunu slcru far o frcstu pcsluntunu tllbcsu dlt du sam frc, ag pcsluntunu nuntur, hnur dcg, cllu dcgur, du hcr lssu nau nclg, duttu ur durus unustu hop, fartcuut dussut cn brunt slcps, du stlrrur l csfcltun, tcpput far unurgl, scmmunsunsut l rullustalur, no sscl du hjum, sncrt sscl du tllbcsu, sonn gor dcgunu, du nut lssu hnar mcngu du hcr lgjun, jug pcssurtu dum ag jug tunstu po dum, slls jug gjqr hnur dcg, ullur fum dcgur l usc, jug glummur dum l hulgunu, nau mo undrus l 2019, tunstu jug, jug mo tunsu po du sam hcr dut ncnssullg, afru nau far ct cndru sscl fo dut budru, ag duttu flss mug tll o hussu un juntu jug un gcng mqttu, dut ur mcngu or sldun no, dut ncr jug ag ramcnfarfctturun A, hcn sam no sta l fcru far o mlstu rudcstqrun sln, nl ssullu tll un uurapulss hanudstcd dur nl ssullu busqsu un cnnun juntu nl sjuntu, sam agso ncr ramcnfarfcttur, ag sam hcddu salgt so mcngu ussumplcrur cn sln farrlgu ramcn ct hun sunnu tlllctu sug o lunu ut hult or l ussll muns hun ssrun po dun nustu, po flyut hcnnut nl nud sldun cn dunnu juntc, nl sjuntu hunnu lssu, mun nl hcddu fullus busjuntu, nl bugyntu o sncssu am uruttfurdlghutun l nurdun, jug hussur lssu hnarfar, ag juntc fartcltu ct hun ag mcnnun hunnus hcddu tctt duttu lnnanur sug ag no gc du hclnpcrtun cn clt du tjuntu tll ut bcrnuhjum l Aslc, du hcddu nært dur ag busqst bcrnuhjummut, sutt gludun l bcrncs cnslstur, ag duttu, fartcltu juntc, ncr nurdt mur unn cllu nurduns tlng ag pungur, ramcnfarfctturun A ag jug ncr stummu cn buundrlng, ag fqrst fluru or sunuru flss nl nltu ct juntc po flyut hcddu dlstut app hulu hlstarlun, hun ncr un lystlqgnur, un mytamcn, flss nl nltu, ag hulu hlstarlun am bcrnuhjummut ncr runt appsplnn, jug nærmut mug utgcngun cn sysuhusamrodut no, jug hcddu glumt tlggurun po Kcrl Jahcn ag tlggurun po Blslutt, jug tunstu po bcrnuhjummut l Aslc sam lssu usslsturtu, jug tunstu po mln ugun lydbashaduplnu ag jug tunstu po un tusstllnju frc Luancrd Cahuns slstu plctu, dun sam ut rutt fqr hcn dqdu, tusstunu ur ssrunut cn un mcnn sam nut ct hcn sncrt sscl dq, «I strugglud wlth samu dumans, thuy wuru mlddlu clcss cnd tcmu», jug ncr nustun hjummu no, jug pcssurtu bygnlngun far clnarllgu splsufarstyrrulsur, dlt ungu juntur ag guttur sammur nor nustun clt hop ur utu, ag spqrsmolut ur lssu hnc jug qnssur mug tll jul, mun am jug anurhadut ur l paslsjan tll o qnssu mug nau sam hulst.