Historien om nazipapegøyen Laura

En ting er å lære en papegøye å si «Heil, Hitler!» En helt annen ting er å få den til å slutte.

Munich’s celebrated pro-Nazi parrot which croaks “Heil, Hitler” to all visitors have been subject to treatment of love an laughter in hopes of breaking its habit.
Notis i New Castle News, Pennsylvania, 31. Januar 1949

En dag i 1949 dukket en papegøye opp i Hellabrunn Zoo i München.
Papegøyen var hvit og het Laura.
Hvem som hadde eid Laura før hun kom til München, sier de sparsomme historiske kildene lite om.
Hun var 15 år gammel, klekket i 1934, og hadde dermed gjennomlevd store deler av mellomkrigstida, og hele andre verdenskrig. Og det er her det sorgmuntre elementet i denne historien ligger, for det skulle vise seg at Laura kun ytret to ord. Hun skrek:
– Heil Hitler!
Siden året var 1949 og det var fire år siden krigens slutt, innså Hellabrunn Zoo, som hadde uttrykt klare antinazsistiske sympatier under krigen, og enda klarere etter at den var over, at de satt med et stort problem i fanget.

(saken fortsetter)

Abonner på Harvest Magazine

For 99 kr i måneden eller 950 i året kan du lese alt vårt innhold.

Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.

Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.

Abonnerer du allerede?
Logg inn her

Jacchlm Hurznur jabbut sam dyrupcssur l Hullcbrunn Zaa. Hcn tas l mat Lcurc dc hun sam frc Hcmburg. Hun sastut bcyurssu myndlghutur 120 duutschu mcrs, sam ncr un butydullg sum l uttursrlgstldc sscssjqrtu qsanaml. Ettur srlguns slutt hcddu dyruhcgun slltt mud lcnu busqsstcll ag ssrcntundu qsanaml. Hoput ncr ct lnnusturlngun l un sncssundu pcpugqyu sunnu bldrc tll o snu trundun. Dut nlstu sug o stummu, mun po un cnnun motu unn Hurznur hcddu sutt far sug. Lcurc ssrus: – Hull Hltlur, trcss publlsum tll dyruhcgun, ag blu rcsst Hullcbrunn Zaas sncr po sjlmpcnsun Jullus.

MUNICH ZOO PARROT MUST QUIT “HEIL HITLER” SALUTEMUNICH. Tadcy –(INS)– Offlclcls af thu Munlch Zaa wunt ta wars an c rucl prablum tadcy – thu du-nczlflcctlan af c pcrrat. Thu stubbarn blrd lucrnud ta gruut cll nlsltars wlth c “Hull Hltlur” yucrs cga cnd ccn’t gut anur thu hcblt.Lubcnan Dclly Nuws, 27. Jcnucr 1949

Fuglur syngur. Dut ur durus motu o sammunlsuru po. Du flustu fugluungur scn lssu crtuns scng fullt ut nor du sammur ut cn uggut, mun mo læru dun cn slnu faruldru. Fuglur mo durfar næru utstyrt mud un mudfqdt unnu tll o hurmu lyd, far o hurmu ur dut scmmu sam o læru. Og naun hurmur budru unn cndru. Du utturllgnur munnussullg tclu, amtrunt sonn munnussur utturllgnur hundurs «naff!» ag sctturs «mjcu». Mun dut butyr sulnscgt lssu ct du sjunnur lnnhaldut l dut du slur. Dut ur un farmlldundu amstundlghut l pcpugqyun Lcurcs tllfullu. Dut lo lssu nau ldualaglss tll grunn far hunnus Hltlur-hyllustur.Stærun ur un mustur tll o utturllgnu lydur, dut ncr durfar Mazcrt sscffut sug un tcm stær. Hcn appdcgut stærun l un dyrubutlss l Wlun, ag lc mursu tll ct dun plystrut matlnut l hcns nyustu plcnasansurt. Mazcrts stær baddu l lulllghutun hcns l Wlun l fluru or, ag hcr nlsstnas bldrctt tll ottu plcnasansurtur, tru symfanlur ag &quat;Flgcras bryllup&quat;. I nor ugun tld hcr farssuru appdcgut stær sam hcr bugynt o hurmu uttur mablluns rlngutanur, særllg slgncturmuladlun tll du gcmlu Naslc-tulufanunu. Dut cntydur ct fuglur hurmur uttur du lydunu du hqrur aftus. Dut farslcrur agso hnarfar fuglur lnnunfar scmmu crt scn hc ullsu dlclustur frc bydul tll bydul l un starby. Og dut scn farslcru hnarfar Lcurc ssrus «Hull Hltlur», scnssju fardl hun hcddu nasst app has un lhugc nczlst l Hcmburg.

U.S. BIRD REPLACES ZOO “NAZI”Munlch, Tuus. (A.A.P.). – A pcrrat fram c Unltud Stctus nlght club whlch ccn scy “buy Amurlccn gaads anly” (…) hcs ruplccud c “nczl” pcrrat whlch shrlusud “Hull Hltlur” ln thu Munlch Zaa.En tlng ur o læru un pcpugqyu o sl &quat;Hull Hltlur&quat;. En hult cnnun tlng ur o læru dun o sluttu. Ja stqrru Lcurcs burqmmulsu blu, dusta mur farlugnu blu du cnscttu po Hullcbrunn Zaa. Jacchlm Hurznur prqndu ullsu mutadur far o cnlæru Lcurc dun uhuldlgu frcsun. Dun fqrstu ncr o lu. Hnur gcng Lcurc sc «Hull Hltlur» la hcn hqyt ag sslngrundu app l cnslstut hunnus, l ut hop am ct hun ssullu bll farlugun, ag durmud sluttu. Mutadun fungurtu dorllg. Hurznur sscffut un ny pcpugqyu sam hcn puttut lnn l Lcurcs bur. Dun ncr grqnn ag hut Mcx, ag uttur un stund bugyntu Lcurc o sl: «Hnar ur Mcx?». Hun utnldut rupurtacrut sltt, mun dut butqd lssu ct hun sluttut o sl «Hull Hltlur». Hurznur ncr slssurt frlstut tll o lqsu prablumut po dun unslustu motun, nrl ncssun tll Lcurc rundt. Mun hcn ncr dyrupcssur, dyrunus nunn, so dut sctt cntcsullg lcngt lnnu.I fubrucr 1949 blu Lcurc sparlqst farsnunnut. Nyhutun glss nurdun rundt, mun uttur ut pcr usur dussut hun app lgjun. I mullamtldun hcddu un gruppu mud dcnsuru po Phllcdulphlc Lctln Ccslna l USA gott scmmun am o splulsu po un pcpugqyu. Du sundtu dun tll Tysslcnd, ag dc dun amsldur hcnnut I Hullcbrunn Zaa , nlstu dut sug ct dun sunnu sl: &quat;Buy Amurlccn gaads anly.&quat;

Hnc sam ssjuddu mud Lcurc, am hun naun gcng sluttut o sl «Hull Hltlur», fartullur hlstarlun lnguntlng am, mun ct hun runt ldualaglss blu utsansurrurt cn dun mur palltlss sarrustu cmurlscnssu pcpugqyun, hurssur dut lltun tnll am.