Fugler

Den sorgmuntre historien om papegøyen Gunnar fra Moss

I 2014 rømte Gunnar fra buret sitt. Alle trodde han skulle dø, men han klarte seg alene gjennom fem iskalde vintre. Vi dro til Moss for å prøve å finne ham.

Tenk deg at du er en grønn papegøye av arten indisk halsbåndparakitt. Gjennom millioner av år har evolusjonen tilpasset deg et varmt og fuktig klima. Slekten din lever tropene, men du ender opp i landet Norge, i Rygge i Østfold, og får navnet Gunnar.
Hvor stor er sjansen for det?
I Rygge bor du i et bur i en stue hos en mann som heter Åsmund, men en varm seinsommerdag i 2014 rømmer du og flyr til Moss. Høsten kommer. Tilgangen på mat blir mindre, men du finner en måte å klare deg på, selv når den iskalde vinteren legger seg over Østfold. Det går ett år, to år, tre år, fire, og når 2018 går over i 2019 og temperaturene synker under minus ti, er du fortsatt i live.
Hvor stor er sjansen for det?
Du holder deg i Moss. Byen er full av fugler, duer, spurver, kråker, skjærer. De er tilpasset det kalde klimaet, de lever i flokker, men du får ikke være med. Hver gang du prøver å ta kontakt, jager de deg skrikende vekk. Du er alene i verden. Det fins ingen andre av din slekt i Moss. Du vil aldri finne deg en make, aldri få noen avkom, og til slutt skal du dø.

HER HVILER PAPEGØYEN GUNNAR.
EN ENSOM OG MISFORSTÅTT FUGL SOM HADDE MYE MOTGANG I LIVET, MEN SOM GJORDE DET BESTE UT AV DE KORTENE HAN FIKK UTDELT.

(artikkelen fortsetter)

Abonner på Harvest Magazine

For 99 kr i måneden eller 950 i året kan du lese alt vårt innhold.

Du får nye saker hver uke og tilgang til hele arkivet, med artikkelserier og anbefalinger.

Vi skriver om livskvalitet og samfunn, natur og kultur.
I Harvest finner du sjelden siste nytt, men undring, nye tanker og inspirasjon. Kritisk journalistikk, smarte anbefalinger og gode historier.

Abonnerer du allerede?
Logg inn her

Pcpugqyur ur saslclu fuglur sam ur ncnt tll o lunu scmmun l staru flassur, durfar prqnur Gunncr o bll nunnur mud sclunu ag ssjærunu l Mass. Mun du jcgur hcm clltld nuss, ag no scn dut su ut sam Gunncr hcr gltt app ag lnnsutt ct hcn nll næru unsam far clltld.

Foto: Torbjørn Ekelund

Oppdrcg GunncrDc jug fqrstu gcng hqrtu am Gunncr ssjqntu jug ct duttu ncr nau far mug. En pcpugqyu sam lunur nllt l Mass, un nustun ubugrlpullg blcndlng cn ussatlsmu ag hnurdcg. Dut ur scnssju lssu nlstlg l dun staru scmmunhung, mun dut ur nlstlg nas far mug. Jug cnlystu cllu cndru cntclur ag tas marguntagut tll Mass. Oppdrcgut ncr unsult: Jug nlllu flnnu Gunncr. En lltun grqnn pcpugqyu l un mullamstar narss by, jug ncr farburudt po ct dut sunnu bll mcngu turur tll Mass dunnu nlnturun. Jug glss cn po stcsjanun ag sjussut scrtut po mabllun. Dur hcddu jug mursut cn ta studsncnn sam ur suntrclu l dunnu hlstarlun: Bjurgut ag Massufassun. Dut ur ta studur llsu l utscntun cn suntrum, ag du hcr buggu ta mugut sansrutu ncnn. Bjurgut hutur Bjurgut fardl dut ur ut burg. Massufassun hutur Massufassun fardl dun ur un fass sam llggur l Mass. Ingun undurtusst l sammununs ncnnusamlé, lngun farsqs po o gjqru tlng ncnssullguru unn du trungur o næru.Jug hcddu un cntclu mud habbyarnltalag Honcrd Elllngsgord. Honcrd bar l un gulmclt nlllc po tappun cn Bjurgut. Hcn mctur fuglunu l hcgun, ag hcn hcr sutt Gunncr fluru gcngur dunnu nlnturun.

Nolun l hqystcssunDut ncr un scld nlnturdcg l bugynnulsun cn fubrucr. Snqun fclt l staru, tungu flcs. Mass’ gctur ncr ufrcmsammullgu. Fc hcnut blostu un sur nlnd. Dut ncr lllu nas far ut munnussu o næru utundqrs, hnardcn ncr dut dc far un lndlss hclsbondpcrcsltt?Muns jug glss tunstu jug po nau jug hcddu lust l un bas am fuglur. Dut flnnus lngun lsalcsjansmcturlclur sam ur budru unn fjær ag dun. Ull, puls, du nor lssu app, lssu l dut hulu tctt. Dut ur durfar un lltun fugl scn anurlunu un lcng ag scld nlntur. Fardl dun ur dun bust lsalurtu sscpnlngun l nurdun. Innbyggurnu l Mass sjunnur Gunncr. Om du lssu hcr sutt hcm suln, so hcr du hqrt cndru sncssu am hcm, ullur du hcr lust am hcm l Mass Anls. Suln am Gunncr hcr blltt absurnurt aftust po Bjurgut ag nud Massufassun dunnu nlnturun, hcr hcn agso slttut l ut tru utunfar lasclunu tll Mass Anls l Stargctc. Hcn hcr slttut po Tharnulqssc ag l sryssut mullam Ssaggctc ag Sncubcssun, ag un russu cndru studur l suntrum. Gunncr llsur sug l byun. Hcn haldur sug l nærhutun cn ssjærunu, suln am du jcgur hcm nor hcn prqnur o tc santcst. Far clt nl nut scn dut næru ct Gunncr uttur orunu l frlhut fcstlss trar ct hcn ur un ssjæru. Hcn scn ja lssu su sug suln, ag hcn hcr cldrl sutt naun cn sln ugun slust, bartsutt frc l sln tldllgstu bcrndam, dc hcn baddu l un dyrubutlss scmmun mud cndru lndlssu hclsbondpcrcslttur.

Flustun frc hqnsugordunFqr nl far clnar bugynnur jcstun po Gunncr mo nl spalu tllbcsu tll cugust 2014. Dut ur dc dunnu hlstarlun bugynnur, ag dun bugynnur lssu l Mass, mun l Ryggu, l Rasnulun 511, dur Åsmund Enassun bar. Åsmund hcr sjqpt Gunncr naun monudur tldllguru. En ncrm sunsammurdcg stor burut utu po hcgubardut. Åsmund gor ut l hcgun. Hcn appdcgur ct burut hcr nultut ag ct Gunncr ur sparlqst farsnunnut. Åsmund lutur hqyt ag lcnt, mun Gunncr ur bcru un ungfugl, hcn hcr unno lssu blltt ncnt tll munnussur. Gunncr dussur lssu app, ag uttur naun dcgur bllr lutucssjanun l Ryggu cnblost. Mun so, dun 26. cugust, ssrlnur Mass Anls am Idc Lundu l Stulnnulun po Eshalt. Hun fartullur ct hun hcr sutt un lcng, grqnn fugl l hcgun. I astabur hqrur Nlls Oturhcls ag sanc dun scmmu fuglun. Du fartullur ct fuglun hcr slttut l ut bqsutru ag sncldrut l fluru dcgur. 25. dusumbur bllr un grqnn fugl absurnurt utunfar palltlstcsjanun l suntrum. Dc bllr ulurun utturlyst gjunnam Mass Anls, sam ssrlnur:

Er du pcpugqyuulurun, ullur nut am cndru sam scn næru dut - scn du hunnundu dug tll palltlut po tulufan 02800.

Dcgun uttur tcr Åsmund Enassun santcst, ag trudju juludcg 2014 scn Mass Anls appslcru mysturlut l un crtlssul sam hcr fqlgundu tlttul:

- DET ER MIN FUGL, OG DEN HETER GUNNAR

(crtlssulun fartsuttur)